Wat?
Sinds 1998 verbroedert Bierbeek met het Andesdorp San Felipe de Oña in Ecuador. De verbroedering is een boeiende samenwerking tussen geïnteresseerde inwoners en verenigingen, ambtenaren en politici. We werken samen rond tal van projecten en er is een actieve uitwisseling tussen jongeren en enkele scholen van Bierbeek en Oña. Op die manier geeft de gemeente heel concreet gestalte aan haar mondiaal beleid en worden meer mensen betrokken bij de mondiale solidariteit. De duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties vormen het globaal kader voor de samenwerking.
Even voorstellen…
Oña is een dorp van ongeveer 3.500 inwoners gelegen in de lage Andes in de provincie Azuay in het zuiden van Ecuador. De officiële naam is: Cantón San Felipe de Oña. De Panamericana, de grote verbindingsweg tussen Noord- en Zuid-Amerika, loopt dwars over het grondgebied van Oña. De gemeente telt twee deelgemeenten, Oña en Susudel, die beide nog bestaan uit een groot aantal rurale gemeenschappen en die elkaar aankijken face to face, gescheiden door de diepe ravijn van de río León. Oña heeft een zeer gevarieerd klimaat, met hoogteverschillen van meer dan 2.000 meter, waardoor het kan bogen op een grote natuurlijke rijkdom en diversiteit in landbouwproductie. Zo heeft de condor er zijn thuisbasis. Toch hebben de meeste inwoners het economisch moeilijk. Door sterke erosie en het gebrek aan irrigatie zijn de landbouwmogelijkheden beperkt. Bovendien is commercialisatie nog weinig ontwikkeld en zijn de afzetmarkten beperkt. Meer dan 32 % van de bevolking leeft in extreme armoede. Zoals in heel Ecuador migreren mensen al generaties lang om elders hun geluk te beproeven en zo hun familie te kunnen onderhouden: naar de nabijgelegen steden Cuenca en Loja, de Verenigde Staten, Spanje, het Amazonegebied of de westkust. Anderzijds heeft Oña, met haar precolombiaanse wortels en rijk natuurlijk en koloniaal patrimonium een groot potentieel voor de ontwikkeling van duurzaam toerisme.
Korte historiek
De verbroedering ontstond in 1998 op vraag van de toenmalige burgemeester Germania Ullauri van het kanton Oña, dat als jonge zelfstandige gemeente op zoek was naar ondersteuningsmogelijkheden. Binnen de toenmalige ‘Derde Wereldraad’ van Bierbeek, zag men het concept van een duurzame verbroedering ’van dorp tot dorp' als een alternatief voor de korte termijnprojecten die men tot dan toe ondersteunde. Enkele gemeenschappelijke kenmerken maakten dat Oña en Bierbeek elkaar vonden als zustergemeenten: de grootteorde van de bevolking, een vrouwelijke burgemeester, het landelijk karakter, de problematiek van duurzaam waterbeheer, de nabijheid van een universiteitsstad,... Na een moeizame start, kende de verbroedering een doorbraak met het eerste grote project rond drinkwater en sanitaire infrastructuur, dat gerealiseerd werd in samenwerking met de ngo Protos-CEDIR en de vakgroep ACORDES van de universiteit van Cuenca. Sindsdien groeide de verbroedering gestaag en breidde ze haar werkingsgebied en impact uit met nieuwe thema’s, een meer gestructureerde onderbouw door ambtenaren en vrijwilligers, en de inzet van Vlaamse en federale subsidieprogramma’s. Water bleef steeds een rode draad in de samenwerking. In 2018 vierden we het 20-jarig bestaan van de verbroedering met een groot intercultureel feest en een mooie tentoonstelling rond de SDG’s. In 2020 werd een nieuwe samenwerkingsovereenkomst ondertekend. Zie verder voor een overzicht van de projecten.
Stedenband
In een stedenband engageren twee gemeenten zich om op een duurzame, respectvolle manier met elkaar samen te werken voor een langere – niet direct bepaalde – periode. Door het uitwisselen van kennis, ervaringen en informatie willen we komen tot een beter bestuur, een beter begrip van elkaars situatie en problemen, en tot meer solidariteit tussen de inwoners van beide gemeenten.
Drie pijlers
Drie pijlers geven vorm aan de stedenband: de politieke pijler, de ambtelijke pijler en de pijler van het middenveld. De drie pijlers binnen elke partnergemeente vullen elkaar aan en ondersteunen elkaar. De verkozen besturen van beide gemeenten, onder leiding van de burgemeesters, engageren zich tot een effectieve samenwerking door middel van een overeenkomst. Ze zoeken naar gemeenschappelijke beleidsthema’s en wisselen ervaringen uit. De ambtenaren van de betrokken diensten zetten hun expertise in bij de uitvoering van projecten en begeleiden de betrokken groepen bij hun activiteiten. Er is een actieve communicatie en coördinatie tussen de collega’s van Oña en Bierbeek. Verschillende groepen uit het middenveld ten slotte, zoals jongeren, leerkrachten, gastgezinnen, brandweerlui, lokale gemeenschappen, … onderhouden intensieve contacten en organiseren ook fysieke uitwisselingen.
De samenwerking
De samenwerking tussen onze gemeente en San Felipe de Oña bestrijkt vele domeinen: duurzaam waterbeheer en drinkwaterinfrastructuur, irrigatie, ruimtelijke ordening, afvalbeleid, erfgoed en gemeenschapstoerisme, jongerenwerking, onderwijs en een scholenband, … Doorheen de jaren werden verschillende projecten gerealiseerd rond deze thema’s. Al deze projecten zijn uitgewerkt in samenwerking met de mensen van Oña, en zowel het beheer als de uitvoering op het terrein zijn in handen van de Oñezen, zoals de inwoners van Oña ook wel genoemd worden.
Uitwisseling centraal
Door het directe contact met de inwoners van Oña, krijgt internationale samenwerking voor Bierbeek een heel concreet gezicht, een concreet doel. Verenigingen en vrijwilligers, jong en oud, zijn uitgenodigd om actief deel te nemen aan, en deel te zijn van de verbroedering. Regelmatig worden uitwisselingsbezoeken georganiseerd die inwoners van Oña en Bierbeek in staat stellen elkaars leefwereld beter te leren kennen. Zo groeit verbondenheid en solidariteit, en worden we meer wereldburgers.
We proberen de uitwisselingen zó te plannen dat ze zo veel mogelijk samenvallen met werkbezoeken, planningsdagen of internationale conferenties die door de koepel van Vlaamse Steden en Gemeenten VVSG worden georganiseerd. Zo beperkten we de klimaatimpact van deze noodzakelijke reizen. We doen steeds een compensatie voor de CO2-uitstoot, bv. door de aanplant van bossen. En … mandatarissen en vrijwilligers staan grotendeels zelf in voor hun reiskosten.
Vrijwilliger Pol Ameye maakte in 2007 deel uit van een delegatie naar Oña en vertelt zijn ervaringen: “Ik heb in het verleden tientallen landen bezocht. Als toerist. Met dankbare ontmoetingen met de plaatselijke bevolking, hun cultuur en natuur. Maar je statuut van toerist creëert altijd een zekere afstand. Bij het bezoek van onze delegatie aan Oña was dat anders. Het heeft iets van thuiskomen bij verwanten. De mensen onthalen je met veel warmte en hartelijkheid. Ze beschouwen je als speciale gast. Normaal verliet ik vroeger het bezochte land in een sfeer van tevredenheid, en tegelijkertijd was ik in gedachten al op zoek naar een volgend reisland. Met Ecuador lag het anders. Ik wist het zeker: hier kom ik terug! Ecuador heeft niet alleen natuur en cultuur te bieden, maar ik heb ervaren dat het volk er heel hartelijk en aanspreekbaar is. Na het vertrek van de andere delegatieleden reisde ik nog een tiental dagen moederziel alleen door de Andes in Ecuador. Met enige fierheid beweerde ik overal waar ik kwam dat ik deel had uitgemaakt van de verbroederingsdelegatie. Dat schiep een aparte band. Door het nauwe contact ga je Ecuadoranen niet zozeer beschouwen als armen uit het Zuiden, maar als gesprekspartners in problematieken waarmee wij raakvlakken hebben.”
Verbroederingscomité
De verbroedering wordt zowel in Oña als in Bierbeek gedragen door een groep van enthousiaste vrijwilligers. Zij hebben zich verenigd in een verbroederingscomité. Het verbroederingscomité staat open voor iedereen. Er is een vaste kern, die wat vaker samenkomt en ook inhoudelijk meewerkt aan de verbroedering, en er zijn vrijwilligers die zich liever toeleggen op de praktische ondersteuning, bij voorbeeld als gastgezin tijdens een uitwisseling. Er is dus voor elk wat wils. Binnen het comité bestaat ook een actieve jongerenwerking, de Oña-jongeren, die eigen activiteiten organiseren.
Interesse?
Wil je meer weten of heb je interesse om mee te werken? Aarzel niet om contact op te nemen.
Iedereen is welkom. Er is slechts één voorwaarde: dat je met een open geest in de wereld staat.
Nieuwsbrief
Wil je de nieuwsbrief van de verbroedering ontvangen?
Stuur dan een mailtje naar: verbroedering.bierbeek@outlook.com
Publicaties en materialen
Doorheen de jaren werd reeds heel wat materiaal gepubliceerd rond de verbroedering en de thema’s waarrond we werken.
- In 2012 en 2017 ondernamen een aantal Bierbekenaren een toeristische reis naar Oña en Ecuador.
- Een mooie brochure over de reis van 2012 kan je hieronder downloaden.
- Ter gelegenheid van het 15-jarig bestaan van de verbroedering werd een mooi fotoboek gepubliceerd ‘Bierbeek en Oña’, niet zomaar twee dorpen’, een project onder begeleiding van fotograaf Jan Crab, waar vele vrijwilligers uit Bierbeek en Oña aan deelnamen. Het is te koop voor 10 euro bij de dienst internationale samenwerking.
- In 2018 bestond de verbroedering 20 jaar. Bij die gelegenheid maakten we een overzichtstentoonstelling van de samenwerking met onze partnergemeente tegen het licht van de SDG’s, de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties. De tentoonstelling bestaat uit 20 panelen die elk een SDG belichten en de projecten die we in dat kader met Oña gerealiseerd hebben. Je kan de tentoonstelling ontlenen. Neem hiervoor contact op met de dienst internationale samenwerking.
- De gemeente Bierbeek realiseerde in samenwerking met de verbroedering ook een waterwandeling waarbij vele linken worden gelegd met de partnergemeente Oña. Een mooie brochure van de wandeling is verkrijgbaar op de dienst toerisme voor 3 euro.
- Sinds 2021 is er ook een digitale versie van de waterwandeling, speciaal gericht naar kinderen vanaf 9 jaar en scholen. Op vijf stopplaatsen kan je een filmpje bekijken en opdrachten uitvoeren. Zo leer je heel wat bij over water hier en in de wereld, en hoe we er zorg voor kunnen dragen. Meer info: https://www.bierbeek.be/waterwandeling
Contact
De contactgegevens van de Dienst internationale samenwerking vind je hiernaast.
Verbroederingscomité Bierbeek:
Voorzitster: Stien Claus
Tel.: 0479 91 77 36
E-mail: verbroedering.bierbeek@outlook.com
Facebook: Oña-jongeren / Jóvenes Oña-Bierbeek
Instagram: Bierbeek.ona
Gemeente Oña:
Burgemeester: Iván Ullauri
Coördinator: Gumercindo Eras
Tel.: +593 994 11 96 37
E-mail: gumercindoeras@yahoo.es
Verbroederingscomité Oña:
Voorzitster: Katherine Suquisupa
Tel.: +593 985 12 18 08
E-mail: mayrasuquisupa29@gmail.com
