Een wonderbaarlijk uurwerk met lucifers

Tal van oudere inwoners herinneren zich nog de ‘kunstwerken in stekskes’ die Jules Pardon eigenhandig bouwde in de jaren 1950 en 1960. Busladingen met toeristen bezochten dit achtste wereldwonder in ons eigenste dorp.

Nijvere arbeid 

“In een jachtige tijd als deze, is het wel zeer uitzonderlijk een man te ontmoeten die met passionele overgave en een uiterste inspanning aan geduld zijn vrije tijd weet weg te schenken aan een hobby. Die man is Jules Pardon uit Bierbeek.”. Zo begint een reportage in het nationaal ledenblad van de Chiro uit de jaren 1960. Het beschrijft de wondere wereld waarin de jonge reporter ondergedompeld werd bij zijn bezoek aan het Berkenhof, naast de watermolen van Ruisbroek. Topstuk van de permanente tentoonstelling was een kunstuurwerk van 5 meter lang en 2,5 meter hoog. Voor dit huzarenstuk verbruikte hij 1.200.000 lucifers. ‘Ars Patientiae’ staat op een ander, even imposant werk. Dat kan kloppen, want Jules Pardon werkte jarenlang minimaal 3 uur per dag aan zijn kunstwerken, zo vertelde hij zelf.

Folkloristische taferelen 

Het hele dorp verzamelde gebruikte lucifers voor Pardon. De Belgische lucifers hadden in die tijd allemaal een specifiek rode kleur en hij moest in Nederland (via een vriend) witte lucifers bestellen om te kunnen variëren. Het kunstuurwerk werd aangedreven door een elektrische motor. Deze bracht een heel raderwerk op gang dat niet alleen de tijd in België aangaf, maar ook 5 andere klokken met de tijd in Mexico, Indië, Spanje, Polen, Guatemala en Turkije. Op het uur tingelde de klok en begon het spektakel. Er kwamen dan bewegende figuren uit het decor tevoorschijn, in diverse folkloristische taferelen, gebaseerd op de Sint-Sebastiaansgilde van Bierbeek, met muziek erbij en ook nog ergens de afbeeldingen van de Belgische koningen … en het werkte allemaal feilloos.

Berkenhof internationaal bekend

Naast het kunstuurwerk en orgel waren er nog andere miniaturen te bezichtigen: een mini-Eiffeltoren, een trein, een vliegtuig, vogels, andere dieren, portretten … allemaal van lucifers gemaakt. Alle kunstwerken stonden permanent tentoongesteld in een zaaltje in het huidige Berkenhof. Daar was ook een vijver, een lunapark, een café en een grote volière met vogels. Meer dan een decennium werd deze attractie bezocht van heinde en verre. Veel te vroeg overleed Jules Pardon in 1983, slechts 51 jaar oud. Toen ook het café ermee ophield, raakten de kunstwerken in de vergetelheid en werden ze opgekocht door een verzamelaar. Waar zij zich nu bevinden, is niet geweten.