Weinig historische data zinderen zo na als 1789: de Franse Revolutie! Van onze parlementaire democratie, de rechtstaat, het decimaal stelsel tot de rechten van de mens. Allen zijn ze rechtstreeks het gevolg van de Franse Revolutie, die startte op 14 juli 1789. Maar ook hier, in het huidige België en zelfs in Bierbeek veranderde er veel.
Brabantse Omwenteling
Rond datzelfde moment ontstond er in de Oostenrijkse Nederlanden ookeen opstand van vooral Brusselse burgers: de Brabantse Revolutie. Deze verliep uiteindelijk weinig succesvol door de gewelddadige meningsverschillen tussen de partijen van de liberale Jan Frans Vonck en de conservatieve Hendrik Vandernoot. Deze laatste stichtte in januari 1790 de Verenigde Nederlandse Staten, bestaande uit Vlaanderen, Brabant, Mechelen, Henegouwen, Namen en Limburg. In het voorlopig parlement van deze nieuwe staat zat ook de blinde hertog Louis-Engelbert van Arenberg, heer van Bierbeek. De Verenigde Nederlandse Staten stierven een stille dood in december 1790. Toen vochten de machtige legers van de Oostenrijkers en de Fransen in Brabant. Zo werd in 1792 ook Bierbeek bezet... en beroofd door voorbijtrekkende soldaten. Op 26 juni 1794 brachten de Fransen de Oostenrijkers de beslissende nederlaag toe in Fleurus. De Fransen zouden ons land 20 jaar besturen tot de slag van Waterloo in 1815.
Nieuwe Franse zeden
Ons land werd tijdens de Franse bezetting ingedeeld in departementen, die ongeveer gelijklopen met onze huidige provincies. Bierbeek lag, net als Leuven, in het departement van de Dyle. De nieuwe Franse overheid stelde een aantal maatregelen in, zoals het decimaal metriek stelsel, dat nu nog gebruikt wordt. Ander maatregelen waren erg omstreden. Zo werden de eeuwenoude (en geprivilegieerde) ambachten en gilden afgeschaft, hetzelfde lot wachtte het katholiek onderwijs en ook de clerus werd beroofd van zijn voorrechten: kloosters en abdijen werden afgeschaft en hun bezittingen, zoals de vele herenboerderijen (Blauwschuur, Katspoel, Bordingenhof …) werden onteigend en te koop aangeboden. Priesters moesten een ‘eed van trouw aan de republiek’ zweren. De meesten weigerden dit en gingen ondergronds voor in verboden misvieringen. In Blanden, dat toen nog tot Bierbeek behoorde, werd de kerkklok geconfisqueerd door de Franse overheid. Voor men de kans kreeg om de klok op te halen, begroeven een aantal inwoners deze onder de grond, waar zij verborgen bleef tot na de nederlaag van Napoleon in 1815.
De Boerenkrijg
Ook werd de legerdienst voor alle mannen verplicht. Vooral deze twee laatste maatregelen leidden tot ongenoegen. Aangevuurd door plaatselijke notabelen en de kerk kwamen tal van inwoners in meer landelijke gebieden in opstand tegen de Fransen tussen oktober en december 1798. Deze gebeurtenissen staan bekend als de Boerenkrijg en verliepen erg bloederig. De voortvluchtigen, brigands genoemd (naar het Franse woord voor struikrover), verscholen zich vooral in de bossen. In die tijd was het Meerdaalwoud nog veel groter en ook hier vonden tal van overvallen en schermutselingen plaats. Zo werd de burgemeester van Geldenaken, burger Carlier, in het Mollendaalbos samen met zijn schatbewaarder van zijn geld beroofd en vermoord. In een flink aangedikte klachtbrief eiste de broer van het slachtoffer wraak op alle inwoners van Bierbeek. De klachtenbrief kan je nalezen op onze website.
In juni 1799 werd de gemeente Bierbeek veroordeeld tot een schadevergoeding van 12.000 franken aan de weduwe Carlier en 8.000 franken aan de weduwe Barbare. Het gemeentebestuur tekende verzet aan en kwam tot een vergelijk om deze immense som te verminderen en in stukken af te betalen.
Charlepoeng
Ook nadat de Boerenkrijg in de kiem gesmoord werd door de bloedige nederlaag van Van Gansen in december 1798, bleef het verzet smeulen. Een van de bekendste brigands in onze streek was de beruchte Charlepoeng-burger Charles de Loupoigne (1761-1799), een oud-strijder van de Brabantse Revolutie die onderdak vond in de abdij van Villers-la-Ville en in 1799 sneuvelde in het Margijsbos in Loonbeek. Of zijn bende Carlier vermoordde in het Mollendaalbos, weten we niet. Allicht was deze plaatselijke versie van Jan De Lichte meer een struikrover dan een gedreven vrijheidsstrijder… maar dat is altijd goed voor een straf verhaal.
